Khám phá món ăn Việt: Bánh tráng trộn

Chuyên mục Khám phá món ăn Việt hôm nay mình xin được ghi lại cuộc nói chuyện rất thú vị của mình với Hồng Thất Công (HTC) về một món ăn chơi có lẽ được coi là phổ biến nhất của thời học sinh, đặc biệt là đối với dân Sài Gòn hihi … Đó là món bánh tráng trộn và nguồn gốc của món ăn này.

HTC kể rằng món bánh tráng trộn hiện này với rất nhiều thành phần như xoài xanh, trứng cút, rau răm etc. được xuất phát từ một món ăn chơi phổ biến từ thời chị học cấp 2 – bánh tráng. Nó phổ biến tới mức trong giới học sinh con nít là không ai không biết. Cứ giờ ra chơi là cả đám lại nháo nhào chạy ra cổng trường mua bịch bánh tráng ăn cho vui miệng. Thời đấy, một bịch bánh tráng rẻ lắm và được đóng gói vào những túi ni long nhỏ nên mỗi lần ăn là phải ít nhất 4,5 gói. Kể ra thì chẳng có gì, bịch đó chỉ gồm có một ít bánh tráng, kèm theo một bịch muối tôm và một bịch dầu ớt bé tẹo. Điều đáng nói ở đây bánh tráng cũng không hẳn là loại bánh tráng thường dùng để ăn gỏi cuốn. Chị nói có lẽ bánh tráng này lúc đầu được nhúng nước, sau đó gập lại thành từng miếng rồi bỏ vào bịch ni-lông nhỏ rồi được cốt lại bằng một cọng dây thun rất thô sơ. Chính vì thế, bánh tráng dù để lâu một chút nhưng khi ăn không hề cứng mà lại rất mềm và dai. Khi ăn, thường dùng tay vò vò cho bánh tráng mềm ra một chút rồi đổ muối tôm, dầu ớt hoặc cả hành phi vào vò vò trộn trộn lên cho đều rồi cứ thế bốc ăn thôi :D.

Sau này, bánh tráng này còn có loại giống như trong hình dưới đây. Tức là bánh tráng cũng được nhúng qua nước rồi gập lại, và họ cho luôn muối tôm hoặc dầu ớt/bột ớt vào chính giữa. Lúc ăn không cần phải vò vò trộn trộn như loại kia mà cứ xé từng miếng bỏ vào mồm nhai cũng rất tiện hihi …

Bánh tráng loại mới HTC vừa gửi cho tớ một lố hihi :”>

HTC còn vui vẻ kể lại kĩ thuật “ăn vụng” bánh tráng ở trong lớp của nhiều bạn học sinh. Cho vào ngăn bàn vò vò trộn trộn nhưng phải làm rất tinh tế nhẹ nhàng để thầy cô không biết và cứ thỉnh thoảng lại cho tay vào ngăn bàn bốc vài miếng. Ấy thế mà vui thật! Có lẽ món bánh tráng này là kỉ niệm của một thời để nhớ của không biết bao thế hệ học sinh SG ý nhỉ ;)

Rồi chị tiếp tục say sưa kể, từ những năm 2000, gói bánh tráng đó sau này được cải biến dần và nhanh chóng trở thành một món ăn chơi phổ biến của dân SG có tên là bánh tráng trộn. Đúng như cái tên của nó, bánh tráng trộn thật ra xuất phát từ gói bánh tráng đó, cũng vẫn muối tôm, dầu ớt, hành phi nhưng được cho thêm nhiều gia vị. Đặc biệt món này được bán phổ biến ở các bà bán hàng rong thôi, chứ ít thấy ai vào nhà hàng gọi bánh tráng trộn cả.

Bánh tráng trộn – phát triển từ gói bánh tráng thời học sinh (Hình ảnh từ: Google Images)

Đầu tiên, bà bán hàng rong cũng lấy bịch bánh tráng nguyên thủy gồm bánh tráng, muối tôm, dầu ớt và rồi bà sẽ trộn theo sở thích của khách hàng để thêm giảm các gia vị khác như rau răm, xoài băm, trứng cút luộc, hành phi, khô bò sắt sợi và cả một ít tắc (quất) nữa. Bà trộn nhanh tay và rất đều rồi đổ vào một bịch ni-lông là xong. Lần này tất nhiên bịch ni-lông phải to hơn rất nhiều vì có ti tỉ thứ ở bên trong mà :D.

HTC nói từ hồi có món bánh tráng trộn với rất nhiều màu sắc và mùi vị như vậy, chị thích lắm. Chị tả, khi trộn lên thì khi ăn thấy vị chua thanh của nước xoài, cay cay của dầu ớt, thơm giòn của hành phi, bùi bùi của trứng cút, tí hăng thơm của rau răm, bánh tráng thì thấm gia vị dai nhưng không cứng, cũng không mềm. Như vậy, bánh tráng bạn đầu chỉ có vị mằn mặn của muối, nhưng sau khi trộn thì nó đã trở thành tiêu điểm của một món ăn với rất nhiều mùi vị.

Một số nguyên liệu của món bánh tráng trộn

Qua Mỹ rồi, lúc nào cũng nghĩ thèm món bánh tráng trộn này. Chị và vài người bạn đã thử làm lại nhưng dù có đủ các nguyên liệu, chị vẫn cảm thấy thiếu một chút gì đó. Không biết đó có phải là kĩ thuật trộn bánh tráng trộn không nữa. Nghe kể thì chỉ đơn giản trộn mọi thứ lên nhưng bánh tráng mình tự trộn lại không được đều như mua, lúc thì cứng, lúc lại mềm quá, không có được vị dai dai hấp dẫn của bánh tráng. Chị nói, thỉnh thoảng thèm quá thì cũng mua ở đây được nhưng dù là mua ở một tiệm ăn ở San Hoje hay là từ mẹ của một người bạn, chị vẫn luôn cảm thấy thiếu một thứ gì đó. Ban đầu vì nhớ vì thương nên ăn rất ngon, nhưng tới chừng nửa đĩa thì bắt đầu ngán. Ăn bánh tráng trộn ở VN dù có ăn hết thì vẫn chỉ là cảm giác no no, chứ không bao giờ thấy ngán cả.

Hộp bánh tráng trộn to-go ở Mỹ

Đây là những hình ảnh bánh tráng trộn ở Mỹ, trong lần hội chợ Tết chị phụ nhà bạn bán. Đầu tiên thì bác gái sẽ lấy phần bánh tráng cắt sẵn, thêm một chút xoài, một chút rau răm, một muỗng gia vị sa tế pha sẵn, trộn sơ qua. Mọi thứ sẽ được để vào hộp giấy xốp (loại làm cơm hộp). Rồi chị HTC sẽ để mỗi góc một ít rau răm, đậu phộng, hành phi, muối tôm (cũng tự làm nhé), trứng cút xắt đôi, bánh phồng tôm, và một hũ nhỏ nước me. Hộp làm sẵn vậy để khi nào khách ăn sẽ tự trộn, vì nếu trộn trước, để lâu sẽ bị ê. Còn khách nào mà muốn ăn liền thì những thứ ở trên sẽ được đổ ra và trộn ngay tại chỗ cho khách.

Thật tự hào vì món ăn Việt Nam ta rất giản dị nhưng có rất nhiều biến tấu và đặc biệt là dù là thời học sinh cắp sách tới trường với món bánh tráng rẻ tiền vui miệng, hay lúc xa quê hương nhớ món bánh tráng trộn với rất nhiều màu sắc thì bánh tráng cũng đã là một phần tất yếu của ẩm thực Việt Nam. Hiện giờ, còn có rất nhiều loại bánh tráng khác như bánh tráng sữa, hay bánh tráng nước mắm.  Sự biến tấu hợp lý đã tạo nên những món ăn vặt chị có ở Việt Nam với những mùi vị rất Việt Nam.